Türkmenistan ajaýyp ülke, syýahatçylyk üçin özboluşly ýurt, ertekilerden we rowaýatlardan doly, ýapyk gapy ýaly yşarat edýän näbelli ýer, Siz ony hökman görmek islärsiňiz. Bu ýerdäki zatlaryň hemmesi taryhdan dem alýar, toprak gadymy siwilizasiýalaryň döreýşi, orta asyr şäherleriniň ösüşi, köp sanly basybalyjylaryň çozmagy, meşhur nebereleriň hökümdarlygy: Timuridler, Seljuklar, Sasanidler, Horezmşalar hakda köp sanly ýatlatmalary saklaýar.

Saklanyp galan arheologiki ýadygärlikler ösüşiň dürli döwürlerinde Gündogaryň tutuş taryhynyň beýany bolup hyzmat edýär. Diňe şu ýerde gadymy şäherleriň bir wagtlar kuwwatly diwarlary, könelişen köşkler we mawzoleýler, metjitleriň we nekropollaryň harabalyklary, ägirt uly terk edilen gözegçilik diňleri, gum bilen örtülen gadymy oturymly ýerleriň harabalyklary ähli gözelliklerinde we ajaýyplyklarynda siziň öňüňizde peýda bolar. Müňlerçe ýyl ozal ýaşan adamlaryň ýylylygyny we güýjüni gorap saklaýan zatlary synlap bilersiňiz, özüňizi islegli artefakt ýa-da orta asyr hökümdar dinastiýasynyň şa nesillerini tapan bagtly arheolog ýaly duýup bilersiňiz, belki-de hyýal sizi alyp barar. siwilizasiýanyň gözbaşlary we mamont awyna gatnaşarsyňyz.

Hyýallaryňyza erkinlik beriň, düýş görmekden ýadanyňyzda ajaýyp döwrebap şypahanalara baryp görüň. Ýyly deňziň kenaryndaky kaşaň we bagtyýarlyk dünýäsine çümüň, gündogar aşhanasynyň ajaýyp tagamlaryny dadyň, şäher gurluşygynyň görlüp-eşidilmedik çägine haýran galyň, deňeşdirip bolmajak Ahal-Teke atlaryna we meşhur türkmen halysyna haýran galyň. Bularyň ählisi Size jadyly toprak barada ýatladar.

Köneürgenç

Bir wagtlar Horezmaşlaryň güýçli paýtagty bolan gadymy Gurgenjiň harabalyklary häzirki wagtda diňe bir syýahatçylyk merkezi bolman, eýsem musulmanlaryň zyýarat mekanydyr.

Indi bu häzirki zaman şäher, galan ýadygärlikleriň we gadymy binalaryň diňe az bölegi orta asyr döwletiniň bardygyny ýada salýar, köpüsi wagtlaýyn ýyllaryň galyňlygynda garaşýar. Ýöne eýýäm açylan zatlar gadymy binagärlik görnüşleriniň gözelligi we kämilligi bilen, şeýle hem onuň abraýly ýaşy bilen haýran galdyrýar. Fakhr-ad-din Raziniň (XIII asyr), Tekeş Horezmaşanyň (XIII asyr) mawzoleýlerine, Torebeg-Hanimiň mawzoleýine (XIV asyr), Ak-Kala galasyna we Merkezi Aziýada iň beýik hasaplanýan Temir Kutlugyň 67 metrlik minarasyna baryp görüň.

Nusaý

Türkmenistanyň paýtagty Aşgabat şäherinden 18 km günbatarda ýerleşýän gadymy oturymly ýer. Nusaý, miladydan öňki müňýyllyk we biziň eramyzyň birinji müňýyllygy iki döwrüň çatrygynda bar bolan gadymy Parfiýa döwletiniň galyndylarydyr. Şäher iki galadan, Köne we Täze Nusaýyň harabalyklaryndan ybarat. Gadymy şäheriň diwarlarynyň galyndylary bu ýerde saklanyp galypdyr, käbir jaýlar saklanyp galypdyr. Alymlar gazuw-agtaryş işlerinde pil süňkünden ýasalan şahlar görnüşindäki köp sanly riton käseleri, daşdan we palçykdan ýasalan heýkeller, teňňeler, palçykdan ýasalan ýazgylar tapyldy. Köne Nusaý şäheriniň arheologiki gözlegleri dünýä derejesinde möhüm diýlip ykrar edildi.

Merw

Baýram-Ali şäheriniň demirgazygynda, Murgap derýasynyň kenarynda gadymy Merw şäheriniň harabalyklary ýerleşýär. Bu ýerde gazuw-agtaryş işleri XIX asyryň 80-nji ýyllarynda başlandy we meşhur gündogarşynas E. Massonyň ýolbaşçylygynda geçen asyryň 50-60-njy ýyllarynda dowam etdi.

Merw Türkmenistanyň iň möhüm taryhy ýadygärliklerinden biridir.

Şäherçäniň iň köne bölegi Erk-Gala galasydyr (be ö. I müňýyllyk). Bir wagtlar bu şäher Sasaniýa imperiýasynyň bir böleginiň paýtagty, soňra Horosanda arap häkimleriniň berkitmesi bolupdyr. Merw üçin gülläp ösmegiň iň ýokary derejesi Seljuklaryň hökümdarlygydy we Horezmşahlardan soň Soltan-Gala şäherçesiniň harabalyklary şaýatlyk edýär, merkezinde Soltan Sanjar mawzoleýi ýerleşýär. XIX asyrda beýik şäher dargaýar we sebitiň merkezi Mary şäherine göçýär.

Dehistan

Türkmenistanyň günorta-günbataryndaky suwsyz, palçyk, çöl meýdanynda ýerleşýän Dehistan. B.e. öň III – VI asyrlarda Etrek derýasynyň jülgesinde gülläp ösýän oazisdi, hut şu ýerde dürli türk taýpalary gelip, mesgen tutup başlady: massagetler, saklar, heftalitler. Iň güýçli taýpa bileleşigi, Akga-gala, Şadur-gala şäherlerinde berkitme galalary we şäher ilatly nokatlaryny döreden Dahlardan ybaratdy, şondan bäri sebite tire-taýpa ady dakylýar.

Misserian

Dehistanyň çäginde ýerleşýän we esasy taryhy ýadygärlik bolan X-XIII asyrlaryň ullakan şäherçesiniň harabalyklary. Şäher adatça içki galadan, Şahristandan – içki şäherden we köp sanly rabadan – töwereklerden ybaratdy. Gadymy döwürlerden bäri bu şäherçe ýokary ösüş derejesi bilen tapawutlanypdyr, şonuň üçin orta asyrlarda Misserianyň dürli senetçilik merkezleriniň biri bolandygy belli.

Sarahs

Geçmişde Nişapur bilen Merw şäherleriniň arasyndaky Beýik Ýüpek ýolundaky uly söwda merkezi bolupdyr. Seraklar Tejen derýasynyň kiçi oazisiniň merkezinde ýerleşýär. Şäheriň çäginde miladydan öňki I asyra degişli taryhdan öňki adamlaryň ilkinji mesgen tutan ýeri bar, emma şähere gadymy gurluşykçylaryň we binagärleriň ussatlygy şöhrat getirdi. Esasanam bu sebitde yslamyň döremegi bilen ösdi we Merkezi Aziýada belli boldy.